Abdulkerim Muderisi Hocanın Kerkük’te Öğretmenlik  Yaptığı  Yıllara  ilişkin

Dr. Nurî  Talabanî

Bu yilin Agustos ayinin sonlarina dogru büyük Kürd alimi, islam dünyasinin büyük sahsiyetlerinden Mella Abdulkerim Muderisi Hoca, Seyh Abdulkadir Geylanin Bagdat’taki merkezinde bize veda ederek,yasama gözlerini yumdu. Bu büyük insan yasaminin tümünü kutsal islam dinin gelisimine, Kürd dili ve edebiyatina adadi. Özellikle de büyük klasik Kürd sairlerinin ürünlerini derleme ve yorumlama konusunda emsalsizdi.

Mewlewi, Nali, Mehwi, Feqe Qadir, Salim, Beserani ve daha baska sairlerin kayip olmaya ve unutulmaya yüz tutmus eserlerini o kurtardi.. Mella Abdulkerim Muderisi ve ogullari tüm bu sairlerin eserlerini derleyerek, yorumlayarak Güney ve Dogu Kürdistan okuyucularinin hizmetine sundular. Burada halkimizin bu büyük insanin eserlerini anlatmama imkan yok. Ama, kisada olsa Mella Abdulkerim Muderisi’nin Kerkük’te Talabani Tekkiyesinin hocasi oldugu döneme iliskin yashamina deginecegim. Nicin Mella Abdulkerim Muderisi Hoca Kerkük’e yerlesti? Orada oldugu dönem neyle mesgul oldu? O dönem kaleme aldigi eserler hangileridir? gibi sorulara da aciklama getirmem gerekiyor.

Mella Abdulkerim Muderisi Hoca’yi Kerkük’te ilk gördügüm zaman cocuktum ve ilk okula gidiyordum. O ise o dönem Beyare’deki Xaniqa Okulunda hocalik yapiyordu. Mella Abdulkerim Muderisi Hoca Bagdat’ta yolculuk yaptigi zaman, Kerkük’teki Talabani Tekkiyesinde rahmetli babam Seyh Cemil Talabani’ye misafir olmustu. Cocukluga iliskin olaylari hatirlamak cok kolaydir.. Tekkiye’nin divanhanesinde ben nur yüzlü ve güzel konusan bir imam gördüm.. Bende cocuklugumda konusmalari dinlemeyi cok seviyordum. Bir kac yil gecmeden Mella Abdulkerim Muderisi, Tekkiye’ye tümden yerlesti.. Her gün kendisini görüyor ve konusmalarini dinliyordu. Mella Abdulkerim Muderisi Hoca, bir kere gördünmü hic bir zaman unutamayacagin o büyük insanlardan biriydi. Eger yüzlerce defa huzuruna gitmissen ve konusmalarini dinlemissen nasil unutursun. Bir kac yil Bagdat Hukuk fakultesinde ögretmenlik yaptiktan sonra Baas rejimince ishime son verildi ve Kürdistan’a döndüm. Ben her Bagdat’ta gitigim zaman, Mella Abdulkerim Muderisi hocayi ziyaret ederdim.. Kötü günlerde Kürdistan’dan kendisini ziyaret ettigim zaman, bana yakilan ve yikilan Kürd köylerini sorardi. Bir cok defa kendisine kötü haberleri aktarmak istemiyordum. Eger onun odasinda kimseler olmasaydi benden Pesmergelerin faaliyetleri hakkinda bilgi istiyordu. 1950‘lerin ortalarinda Mella Abdulkerim Muderisi hoca Kerkük’e yerlesmisti. Mella Abdulkerim Muderisi’nin Suleymaniye’yi terk edip Kerkük’e yerlesmesinin nedeni, Suleymaniye Valisi Omer Ali’ydi. Kendisi Tikrit Araplarindan olmasina ragmen, düsünsel olarak ashiri bir Türkmen sövenistiydi. Mella Abdulkerim Muderisi Hocanin ogullari, Kek Fatih yasamini yitirmis, Kek Heme siyasal faaliyetler icinde oldugundan dolayi, Omer Ali, Mella Abdulkerim Muderisi Hocaya gidiyor ve kendisine karsi biraz edebsizce konusuyor. Mella Abdulkerim Muderisi Hoca ise ona cok sert bir sekilde cevap veriyor. Daha önce kimse Omer Ali ile böyle konusmadigindan dolayi, o Mella Abdulkerim Muderisi hoca’nin uzak bir yere gönderilemsini istiyor.. Omer Ali’nin kendisi Diyanet Islerine Mella Abdulkerim Muderisi’nin gönderilmesi gereken yer olan Imam Zeynelabidin köyünün isminide veriyor. Bu köy Duqaq kazasina yakindir.. Kerkük ve Bagdat arasinda yer aliyor. Bu köyün büyük cogunlugu ashiri dinci Siilerden olusuyordu. Omer Ali’nin, Mella Abdulkerim Muderisi Hoca’yi bu köye göndermesindeki amaci acikti. Mella Abdulkerim Muderisi Hoca daha önce de yollu Kerkük’e düsmüs oldugu zaman Tekkiye’ye babami ziyaret ederdi ve oraya misafir olurdu..

Mella Abdulkerim Muderisi Hoca’nin kendisi, bir kac defa anlatmisti ki, Kerkük’e gidiyor ve babama o köye nakledildigini söylüyor. Babam kendisine o köyün kendisi icin uygun olmadigini söylüyor ve ekliyor: Eger sen Tekkiye’nin ekmegine razi isen birlikte yiyeriz , diyor.

Mella Abdulkerim Muderisi Hoca, Bagdat’ta gitmeden önce, tutuklanma ve öldürülme korkusundan dolayi tam 6 yil Talabani Tekkiyesinde kaldi. Bagdat’ta Üniversite hocaligini yaptigim zaman, kendisini düzenli olarak Seyh Abdulqadir Geylani’nin dergasinda ziyaret ederdim. Bir cok defa Kerkük’te oldugu dönemi anlatiyor ve o günleri özlüyordu. Cünkü orada tek bir aile gibi yasamlarini sürdürüyorlardi. Yine Mella Abdulkerim Muderisi Hoca’nin anlatimiyla Kerkük’te oldugu zaman Tekkiye medresesinde ders veriyor, iyi ve kötü günleri birlikte yasiyorlardi. Ayrica sunuda unutmamak gerekir.. O dönemlerde Diyanet islerinin genel sorumlusu olan ve babaminda cok iyi bir dostu olan Shefiq Ani Kerkük’e ve Talabani Tekkiyesine gidiyor. Babam kendisine Mella Abdulkerim Muderisi Hoca’nin icinde bulundugu durumu izah ediyor. Shefiq Ani Bagdat’ta döndükten sonra, Mella Abdulkerim Muderisi Hoca’yi Kerkük Tekkiyesine resmen hoca olarak görevlendirme konusunda karar aliyor.. Mella Abdulkerim Muderisi Hoca’nin Kerkük’te oldugu o dönemlerin bir kesiminde ben Bagdat’ta Hukuk Fakultesinde okuyordum. Yaz aylarinda Kerkük’e geldigim zaman Muderisi hocadan islam fiqiyesi ve miras üzerine kendisinden ders aliyordum.. Bu iki derste Hukuk fakultesinde zorunku derslerdi. Yine o yillarda Muderisi Hoca ögretmenlik disinda, büyük klasik Kürdlerinin bazilarinin siirlerini derliyor ve yaziyordu. Özellikle Mewlewi’nin siirlerini.... Aladin Secadi ve Sair Qaneh gibi bazi büyük Kürd alimleri kendisini ziyaret ediyorlardi. O dönem cikan „Hiwa“, „Shafaq“ ve „Jîn“ gibi Kürd dergileri, Muderisi hocanin kimde Mewlewi’nin siirleri ve kasideleri varsa Kerkük’teki Talabani Tekkiyesine göndersin yönündeki cagrilari ve ricalari yayinlaniyordu.

Abdulkerim Muderisi Hoca ve cocuklari Kerkük’ü kendi sehirleri olarak görüyorlar... Benim 1995 yilinda yurt disinda Arapca olarak Kerkük‘teki Araplastirma siyaseti üzerine yayinladigim kitabi, bilim adami ve kabiliyetli yazar Kek Heme mella Kerim(Muderisinin ogullarindan biri..... bu yazida bir de Heme olarak gecti..AZ) bu kitabi kürdceye cevirdi ve cevirmenin ismini yazmaksizin yayinladi. Cünkü o dönem Kek Heme Bagdat’ta yasiyordu. Yine benim 2000 yilinda „ Shêxani Irshadi Talabani û Cend navdaritir em binemaleye“ adi altinda yayinladigim kitabimin önsözünü Kek Heme yazdi ve yine ayni nedenlerden dolayi ismini yazmadi. Kerkük’e iliskin Kek Heme her zaman hepimiz Kerkük’e borcluyuz ve Kerkük’e daha fazla hizmet etmek istiyorum diyor.

Binlerce selam Abdulkerim Muderisi Hoca’nin anisina!!! O, her zaman tüm Kürdlerin kalbinde ölümsüz olarak yasiyacaktir!!

Umud ediyorum ki, Kürdistan basim kurumlari, Abdulkerim Muderisi Hoca’nin yayinlanmayan eserlerinin yayinlanmasi ve yayinlanlarinda yeni baskilarinin yapilmasi icin sayin Kek Hemdi’ye yardim ederler. Cünkü Kürd okuyucularinin Abdulkerim Muderisi Hoca’nin eserlerinden daha fazla yararlanmasi acisindan bu gereklidir. Kürd dili ve edebiyatinin ve kutsal islam dinin büyük hocasi, Abdulkerim Muderisi Hoca, eserleriyle islam dinini Kürdistan muslumanlarina izah etmisti.. Son

Çev: Aso Zagrosi